انواع قراردادها در صنعت نفت ۲

قراردادهای مشارکتی
این نوع قراردادها به دو دسته تقسیم می ‌شوند که عبارتند از:
(۱) موافقت ‌نامه‌ های مشارکت در تولید که این نوع از قراردادها، شرکت خارجی را متعهد به پرداخت مالیات و در برخی موارد بهره مالکانه، آموزش نیروی انسانی و مشارکت دولت میزبان می کند.
(۲) قراردادهای مشارکت در سرمایه‌ گذاری که در این قراردادها، کشور میزبان و شرکت عامل در سود و خطرپذیری توافق ‌نامه ‌های نفتی سهیم هستند. میزان مشارکت در عقد موافقت ‌نامه‌ های امتیاز متفاوت است در نتیجه دولت به مثابه شریک در تولیدی که بر اساس قرارداد انجام می‌ شود، سهیم است. قراردادهای خدماتی:
این نمونه از قراردادها از دیرینه ‌ترین اشکال روابط قراردادی بین افراد از یک سو و جوامع از سوی دیگر به شمار می ‌آیند. این نوع از قراردادها در سه دسته قرار می ‌گیرند:

(۱)قراردادهای صرفا خدماتی:
این دسته از قراردادها در فعالیت ‌های اکتشافی کاربرد ندارد و تنها در تلاش ‌های تولید مورد بهره‌ برداری قرار می ‌گیرند. پاداش این قراردادها نقدی است و بهای مقطوع و مشخصی دارد. با این همه، گاه به منظور افزون کردن انگیزه سرمایه‌ گذار بیگانه در ارائه خدمات بهتر، امتیازهایی مانند خرید قسمتی از تولید اعطا می‌ شود.
نوع ساده آن، به صورت حق ‌الزحمه مقطع برای ارائه خدمات مشخص است و بابت دریافت کمک های فنی به کشور میزبان هیچ سهمی از نفت خام تولیدی پیش ‌بینی نشده است.

(۲)قراردادهای ریسکی خدمت:
این نوع قراردادها، عموما در کشف میادین نفت و گاز کاربرد دارند، اصولا ماهیت این نوع قراردادها به گونه‌ ای است که مسائلی چون مالیات و بهره مالکانه کمتر مورد توجه طرفین قرار می ‌گیرد.
در صورتی که کشفی صورت نپذیرد، قرارداد به خودی خود منتفی است، اما در صورت کشف نفت یا گاز، شرکت ملزم است آن را به مرحله تولید برساند.
به هر تقدیر، کل تولید در اختیار کشور میزبان قرار خواهد گرفت و شرکت عامل طبق شرایط قرارداد یا از مبلغی مقطوع به عنوان بازپرداخت سرمایه به همراه نرخ بهره و خطر پذیری برخوردار خواهد شد ویا بر اساس درآمد حاصل از میزان نفت تولید شده پس از کسر مالیات سهم خواهد برد.

(۳) قراردادهای بیع متقابل:
در قراردادهای خدماتی بیع متقابل، شرکت سرمایه‌ گذار بیگانه، تمامی وجوه سرمایه‌ گذار مانند نصب تجهیزات، راه‌اندازی و انتقال فناوری را به عهده می ‌گیرد و پس از راه‌اندازی پروژه، آن را به کشور میزبان واگذار می کند. بازگشت سرمایه و نیز سود سرمایه شرکت، از طریق دریافت محصولات تولیدی انجام می‌ شود.
دلیل طبقه ‌بندی قرارداد بیع متقابل در رده قراردادهای خرید خدمت این است که انجام بازپرداخت اصلی و سود سرمایه‌ گذاری از محل نفت خام و فرآورده‌های آن صورت می ‌گیرد.
پرداخت ها به صورت نقدی و غیرنقدی امکان پذیر است. این نوع قرارداد در کشورهایی که قوانین آنها، هرگونه مالکیت بخش خصوصی یا خارجی را بر صنعت نفت منتفی دانسته اند، اجرایی می‌ شود.